KSIĄŻKA
Psychologia Rozwojowa, tom 13 nr 4 rok 2008 [KSIĄŻKA]

Artykuł niedostępny

Powiadom gdy będzie dostępny

Kategoria Psychologia rozwojowa
Ilość stron 114
Okładka twarda
Opis W (pobierz plik)



Streszczenia artykułĂłw:

Katarzyna Skrzypińska:
Duchowe dążenia jako wyraz ekspresji dojrzałej osobowości

Duchowe dążenia (spiritual strivings) stanowią nieodłączny element ludzkiego życia. Pozwalają na spełnianie sensu i wartości podmiotowi intencjonalnemu. Powstają w określonych warunkach, w ktĂłrych niezbędne jest poznanie typu B według Maslowa, metamotywacja, odpowiedni poziom świadomości umożliwiający autorefleksję, mądrość oraz elastyczność. Reich podkreśla, jak ważne są dla dynamicznej relacji osoba-BĂłg poszczegĂłlne elementy struktury Ja, w tym Ja dążeniowe i Ja religijne. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie roli duchowych dążeń w procesie rozwoju oraz integracji dojrzałej osobowości.
Według Emmonsa duchowe dążenia rozumiane są jako:
1/ doskonalenie wiedzy na temat sił wyższych,
2/ rozwijanie lub utrzymywanie kontaktu z siłą wyższą,
3/ codzienne prĂłby wdrażania w życie własnych duchowych wierzeń.
Badania wskazują na istnienie związkĂłw pomiędzy duchowymi dążeniami a dobrostanem psychicznym oraz integracją osobowości, co jednocześnie stanowi konkluzję niniejszego opracowania. Ponadto dojrzała osobowość dysponuje narzędziami umożliwiającymi spełnienie duchowych dążeń. Są nimi: inteligencja duchowa i inteligencja egzystencjalna. Przy odpowiednim poziomie samoświadomości oraz wiedzy służą one efektywnemu poszukiwaniu sensu życia i spełnianiu założonych duchowych celĂłw.
Słowa kluczowe: duchowe dążenia, dobrostan psychiczny, integracja osobowości, poczucie sensu życia.

Wiesława Limont, Marzena Trela:
Zdolności twĂłrcze a uzdolnienia kierunkowe

Celem przeprowadzonych badań było stwierdzenie czy zdolności twĂłrcze charakteryzują się specyficznością dziedzinową, odpowiadającą konkretnym uzdolnieniom kierunkowym. Badania zostały przeprowadzone wśrĂłd 255 studentĂłw uzdolnionych lingwistycznie, muzycznie, plastycznie, matematycznie i tanecznie. Poziom i rodzaj zdolności twĂłrczych oszacowano za pomocą Testu Alternatywnych Zastosowań Guilforda oraz Testu TwĂłrczego Myślenia Urbana-Jellena. Analizy czynnikowe pozwoliły na wyodrębnienie pięciu czynnikĂłw pierwszego rzędu i dwĂłch czynnikĂłw drugiego rzędu, ktĂłre były związane z otwieraniem i zamykaniem struktur informacyjnych. Osoby o rĂłżnych uzdolnieniach kierunkowych ujawniły odmienne poziomy i profile wyodrębnionych czynnikĂłw. Najwyższe wyniki otrzymały osoby uzdolnione lingwistycznie i plastycznie, najniższe – uzdolnione muzycznie i matematycznie. Jednocześnie uzyskano wyniki wskazujące na podobny profile czynnikowe u osĂłb o uzdolnieniach lingwistycznych, plastycznych i muzycznych. Natomiast osoby uzdolnione matematycznie i muzycznie uzyskały profile będące wzajemną odwrotnością. W artykule wyniki dyskutowane są w kontekście teorii funkcjonalnej zdolności.
Słowa kluczowe: zdolności twĂłrcze, uzdolnienia kierunkowe, inteligencje wielorakie

Iwona Janicka:
Staż wspĂłlnego życia a satysfakcja seksualna partnerĂłw kohabitujących
Celem badań była ocena wpływu stażu wspĂłlnego życia na satysfakcję seksualną partnerĂłw kohabitujących. Zbadano 120 par heteroseksualnych (240 osĂłb) żyjących w związku nieformalnym. Grupę kontrolną stanowiło 140 małżeństw (280 osĂłb). W sumie przebadano 520 osĂłb w wieku od 21 do 44 lat. Do badań zastosowano Skalę Satysfakcji Seksualnej własnego opracowania.
Analiza dynamiki funkcjonowania badanych par ujawniła, że staż wpływa istotnie (p=,0001) na satysfakcję seksualną partnerĂłw. W związkach kohabitacyjnych stwierdzono istotne rĂłżnice w ocenie satysfakcji seksualnej partnerĂłw oraz jej zmiany świadczące o niezadowoleniu niepoślubionych kobiet. U małżonkĂłw zaobserwowano podobieństwo ocen ich własnej satysfakcji seksualnej oraz jej wzrost przy dłuższym stażu wspĂłlnego życia. Należy wnioskować, że dla partnerĂłw kohabitujących staż wspĂłlnego życia okazał się zmienną niekorzystnie wpływająca na ich satysfakcję seksualną, co nie dotyczyło małżonkĂłw.
Słowa kluczowe: kohabitacja, satysfakcja seksualna

Elżbieta Rydz, Beata Zarzycka:
Poziom religijności a poczucie spĂłjności wewnętrznej w wieku młodzieńczym
Wyniki badań nad rozwojem religijnym osĂłb w wieku młodzieńczym w nurcie poznawczo-rozwojowym pozwalają na określenie specyfiki religijności tego okresu rozwojowego. Walesa (1996, 1997, 2005) określa ten wiek mianem autentyczności religijnej, Goldman (1964) - stadium abstrakcyjnego myślenia religijnego, Elkind (1970) - fazą dążenia do zrozumienia swego otoczenia i siebie , zaś Oser i GmĂźnder (1996) określają ten okres jako czas autonomii i rozumienia planu zbawczego.
Specyfika religijności każdego okresu rozwojowego, związana jest z jednej strony z ogĂłlnymi prawidłowościami rozwojowymi, z drugiej zaś z dynamicznymi procesami rĂłżnicowania się religijności oraz ich centralizacją w życiu psychicznym jednostki.
Bezpośredni przedmiot własnych badań empirycznych stanowi poszukiwanie wiedzy na temat związku pomiędzy centralnością religijności, będącej wskaźnikiem jej poziomu, a poczuciem spĂłjności wewnętrznej u progu dorosłości.
Grupę badaną (N=136) stanowiły osoby w wieku od 18 do 25 lat (M=20,63; SD=2,01). W badaniach wykorzystano Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29) A. Antonovskiego w opracowaniu B. Blocka oraz Skalę Centralności Religijności C-15 (Centrality of Religiosity Scale) w adaptacji B. Zarzyckiej.
Przeprowadzone badania empiryczne zweryfikowały sformułowaną wstępnie hipotezę badawczą, wskazując na występowanie statystycznie istotnych rĂłżnic w zakresie poczucia spĂłjności wewnętrznej między grupami rĂłżniącymi się poziomem religijności. RĂłżnice te dotyczą globalnego poczucia koherencji oraz poczucia sensowności (p<0,001).
Słowa kluczowe: religijność, poczucie wewnętrznej spĂłjności w wieku młodzieńczym

Aneta Chybicka:
Stereotypy płci u dzieci trzyletnich, pięcioletnich i dziesięcioletnich – analiza porĂłwnawcza
Celem prezentowanego badania była diagnoza stereotypĂłw płciowych u dzieci (chłopcĂłw i dziewczynek) w rĂłżnym wieku – trzyletnich, pięcioletnich i dziesięcioletnich oraz porĂłwnanie siły stereotypĂłw płciowych u dzieci na rĂłżnych etapach rozwoju. Przebadano trzy grupy dzieci: 39 dzieci trzyletnich uczęszczających do młodszych grup przedszkola w Gdańsku, 36 dzieci pięcioletnich uczęszczających do starszych grup przedszkola w Gdańsku, i 47 dzieci dziesięcioletnich uczęszczających do trzeciej klasy szkoły podstawowej w Gdańsku.
Dzieci proszono o narysowanie kobiety i mężczyzny (dwa odrębne obrazki, wykonywane na początku i końcu zajęć, kolejność wykonywania rysunku rotowana) wykonujących jakąś czynność. Następnie proszono dzieci, by opisały tę czynność i podały cechy osoby ją wykonującej. Przeprowadzono też krĂłtki wywiad, zawierający pytania o aktywność zawodową rodzicĂłw, ilość i wiek rodzeństwa, wykształcenie rodzicĂłw. SposĂłb prowadzenia badania dostosowany był do grupy wiekowej dzieci.
Analiza treści rysunkĂłw wskazuje na istnienie stereotypu kobiety już u trzyletnich dzieci, zarĂłwno w zakresie cech wiązanych z kobietami, jak i w zakresie rĂłl, w jakich kobiety są przedstawiane. Co ciekawe, stereotyp kobiety w zasadzie nie zmienia się u dzieci pięcio- i dziesięcioletnich w zakresie rĂłl związanych z kobietami. W zakresie cech stereotyp nasila się pomiędzy piątym a dziesiątym rokiem życia.
Z kolei mężczyźni są prezentowani zdecydowanie mniej stereotypowo, zarĂłwno w zakresie cech wiązanych z męskością, jak i w zakresie rĂłl. Stereotyp mężczyzny nasila się wraz z wiekiem badanych dzieci, wtedy też rośnie tendencja do prezentowania mężczyzn w rolach stereotypowych. Pomiędzy piątym a dziesiątym rokiem życia obserwuje się wzrost ilości cech stereotypowych używanych do opisu mężczyzny.
Słowa kluczowe: stereotypy płciowe, role płciowe, przedszkolny i wczesnoszkolny okres rozwojowy

Irmina Szafrańska:
Fenomen intymności: konteksty kulturowe
Wraz ze wzrastającą popularnością terminu intymność w potocznym języku polskim pojawia się konieczność jasnego i precyzyjnego sformułowania, jak termin ten należy rozumieć w psychologii. Artykuł jest prezentacją klasycznych i wspĂłłczesnych sposobĂłw rozumienia intymności przez badaczy i teoretykĂłw z kręgu języka angielskiego. Jest także prĂłbą przedstawienia definicji intymności, stworzonej na podstawie badania prototypicznych jej charakterystyk. Badania (wzorowane na badaniach Fehr, 2004), przeprowadzone zostały na dwĂłch grupach studentĂłw (grupa pierwsza liczyła 62 osoby, w tym 43 kobiety i 19 mężczyzn; w grupie drugiej znalazły się 53 osoby, w tym 41 kobiet i 12 mężczyzn) i pozwoliły na wstępne wyodrębnienie centralnych i peryferycznych charakterystyk intymności. Intymność, jak wynika z analizy zebranych danych, związana jest z bliską, empatyczną relacją (między partnerami romantycznymi lub przyjaciĂłłmi) opartą na zaufaniu i wzajemnym zrozumieniu, rozwijającą się w atmosferze ciepła i poczucia bezpieczeństwa. Taki obraz intymności wydaje się w dużej mierze korespondować z teoretyczną propozycją Prager (1995), co skłania do wykorzystania jej modelu w badaniach nad intymnością, prowadzonych na gruncie polskojęzycznym
Słowa kluczowe: intymność, prototypiczne charakterystyki, porĂłwnania międzykulturowe

Magdalena Budziszewska:
Obraz rodzicĂłw w opowiadaniach młodzieży gimnazjalnej. Badania z wykorzystaniem semantycznej analizy narracji.
Analiza treści i analiza pĂłl semantycznych w wypowiedziach osĂłb badanych to jedna z klasycznych technik jakościowych w psychologii. SzczegĂłlnie często jest ona wykorzystywana do tworzenia portretĂłw psychologicznych osĂłb znaczących, w tym między innymi sposobu przedstawienia rodzicĂłw: ojcĂłw i matek w wypowiedziach ich dzieci. Metody narracyjne pozwalają dotrzeć do tej części świata znaczeń osoby, ktĂłra jest niedostępna badaniom kwestionariuszowym. W pomiarze kwestionariuszowym osoby nie posługują się z reguły własnym językiem, ale odpowiadają na z gĂłry przygotowane przez badaczy pytania. Tymczasem techniki odwołujące się do elementĂłw analizy lingwistycznej i narracyjnej pozwalają zobaczyć świat widziany oczami osĂłb badanych, wyrażony w ich języku i ich własnymi słowami. Jak zatem dorastająca młodzież opisuje swoich rodzicĂłw? Artykuł przedstawia wyniki badania przeprowadzonego na grupie 128 warszawskich gimnazjalistĂłw (13-16 lat). Na podstawie swobodnych opowiadań o własnych rodzicach przeprowadzono analizę językową przestrzeni semantycznej dla postaci ojcĂłw, matek oraz obojga rodzicĂłw razem. Wyniki tych analiz pokazane są w kontekście rozwojowym oraz kulturowym. Ich suma składa się na obraz tego, jak badana młodzież w wieku gimnazjalnym postrzega i opisuje własnych rodzicĂłw oraz swĂłj stosunek do nich. Dodatkowo artykuł ukazuje możliwości procedur analizy treści i tworzenia pĂłl semantycznych, wykonanych w programie komputerowym Atlas.ti. Program ten należy do kategorii CAQDA (computer assisted qualitative data analysis).
Słowa kluczowe: młodzież, obraz rodzicĂłw, analiza narracji, Atlas.ti

EAN
Dział KSIĄŻKA
Data premiery 2009-06-18
ISBN 978-83-233-2554-3
Redaktor Dorota Czyżowska
Rok wydania 2009
Ilość stron 114
Okładka twarda
Liczba nośników [1xKSIĄŻKA]
Wymiary B5