KSIĄŻKA
Mneme w epoce przedsokratyków - Krzysztof Narecki [KSIĄŻKA]
Artykuł niedostępny
| Kategoria | Filozofia - opracowania ogólne |
| Autor | Krzysztof Narecki |
| Ilość stron | 66 |
| Okładka | miękka |
| Opis | Celem artykułu jest prześledzenie (w porządku chronologicznym) występowania i jednocześnie zbadanie zakresu semantycznego pojęcia mneme (Ον὾ΟΡ) w zachowanej literaturze greckiej epoki przedsokratyków (VIII-V w. przed Chr.). Rzeczownik mneme należy do tzw. nomina actionis, oznacza bowiem z jednej strony czynność (1) \"pamiętania\" należącą do sfery psychologicznej, jak i (2) \"pamięć\", tj. samą ?zdolność' czy ?władzę umysłową', za pomocą której osoba dokonuje aktu zapamiętywania. Analizie filologicznej, uwzględniającej zachowany kontekst, poddano 11 miejsc użycia mneme w tekstach 10 autorów. Jej wynik pokazuje wyraźnie, iż konstytuujący mneme rdzeń *mnÄ- nadaje temu pojęciu szerokie pole semantyczne, o wiele bardziej pojemne niż we współczesnym polskim terminie \"pamięć\", ujawnia bowiem takie sensy, których nie zarejestrowały jeszcze całościowe słowniki języka greckiego, zwłaszcza dwa największe słowniki: Greek-English Lexicon (Liddell, Scott, Jones) oraz The Brill Dictionary of Ancient Greek (Montanari), a także leksykony do twórczości poszczególnych pisarzy. Ustalone przez nas znaczenia można uporządkować następująco: (1) intelektualna \"władza, zdolność zapamiętywania\" (u Simonidesa, Eleg. 14; takie znaczenie mneme pojawia się po raz pierwszy w historii tego terminu); (2) \"pamięć o kimś lub o czymś\" (Hezjod, B 8 D.-K.; Teognis, Elegiae I, 798; Heraklit, B 126a D.-K.); (3) \"podziw, szacunek, uznanie, sława\" (Hezjod, B 8 D.-K.; Bias, 10 [73a] Die Sieben Weisen, D.-K.; Epicharm, B 6 D.-K. / 254 Kaibel) - to nowe znaczenia semantyczne mneme, nieobecne w słownikach języka greckiego, podobnie jak kolejne: (4) \"świadomość\" (u Ezopa, Proverbium 111), (5) \"wiedza\" (u Anaksagorasa, B 21b D.-K.), (6) \"myśl\" (u Iona, Jacoby F 3b, 392, F fragment 1; u Demokryta, B 191 D.-K.), (7) \"czas\" (u Demokryta, B 191 D.-K.) i (8) \"troska, dbałość\" (u Teognisa, Elegiae I, 1114). Pojęciu mneme, niemal u progu jego rozwoju, zostają zatem nadane nieznane i nieodnotowane w czasach nowożytnych znaczenia, które w kolejnych okresach historii kultury greckiej znalazły szerokie zastosowanie zarówno w języku codziennym, jak również w literaturze i filozofii, zwłaszcza w myśli Platona i w pismach jego najwybitniejszego ucznia Arystotelesa. Słowa kluczowe: mneme, pojęcie \"pamięci\", etymologia, semantyka, grecka literatura antyczna, epoka archaiczna (Hezjod, Bias, Ezop), liryka (Teognis, Simonides, Ion), przedsokratycy (Heraklit, Anaksagoras, Epicharm, Demokryt) |
| EAN | 9788373069138 |
| Dział | KSIĄŻKA |
| Data premiery | 2018-01-01 |
| ISBN | 978-83-7306-913-8 |
| Autor | Krzysztof Narecki |
| Rok wydania | 2018 |
| Ilość stron | 66 |
| Okładka | miękka |
| Liczba nośników | [1xKSIĄŻKA] |
| Wymiary | 145 x 205 x |
Filozofia - opracowania ogólne
Książki