| Opis |
Wyniki najnowszych badań wykazują, że w dziko rosnących ziołach znajduje się całe bogactwo związków o działaniu antybiotycznym, związków mineralnych, witamin i bardzo wiele innych substancji, które są niezbędne dla zdrowego i silnego organizmu. Dzięki ich dobroczynnym właściwościom możemy nie tylko utrzymać dobrą kondycję fizyczną i psychiczną, ale również wzmocnić naszą odporność. Wystarczy urozmaicić nasze domowe menu o kilka wybranych ziół, aby poprawić swoją aktywność i przedłużyć młodość. O leczniczych właściwościach, działaniu i zastosowaniu cennych roślin dowiesz się z książki, którą właśnie trzymasz w ręku.
Spis treści:
Wstęp ..... 7
Arcydzięgiel lekarski ..... 9
Bylica piołun ..... 14
Bylica pospolita ..... 19
Berberys zwyczajny ..... 22
Bez czarny ..... 26
Biedrzeniec mniejszy ..... 29
Bluszczyk kurdybanek ..... 34
Borówka brusznica ..... 38
Borówka czernica ..... 42
Brzoza brodawkowata ..... 45
Babka zwyczajna ..... 49
Chmiel zwyczajny ..... 54
Chrzan pospolity ..... 59
Cykoria podróżnik ..... 64
Czeremcha zwyczajna ..... 68
Czosnek niedźwiedzi ..... 71
Dereń jadalny ..... 75
Dziewanna wielkokwiatowa ..... 79
Głóg dwuszyjkowy ..... 82
Grusza pospolita ..... 85
Gwiazdnica pospolita ..... 89
Jabłoń dzika ..... 93
Jałowiec pospolity ..... 98
Jarząb pospolity ..... 102
Jeżyna fałdowana ..... 105
Kminek zwyczajny ..... 108
Krwawnik pospolity ..... 112
Lebiodka pospolita ..... 115
Leszczyna pospolita ..... 121
Łopian większy ..... 124
Macierzanka piaskowa ..... 127
Malina pospolita ..... 132
Marzanka wonna ..... 134
Mięta polna ..... 137
Mniszek lekarski ..... 141
Ogórecznik lekarski ..... 146
Pokrzywa zwyczajna ..... 151
Poziomka pospolita ..... 155
Rokitnik zwyczajny ..... 159
Róża dzika ..... 163
Rukiew wodna ..... 167
Stokrotka pospolita ..... 172
Szczaw zwyczajny ..... 175
Śliwa tarnina ..... 179
Wierzbówka kiprzyca ..... 183
Wiesiołek dwuletni ..... 187
Żurawina błotna ..... 188
Bibliografia ..... 192
Fragment:
JAŁOWIEC POSPOLITY
Jałowiec pospolity (Juniperus communis L.) jest dwupiennym krzewem, a niekiedy niewielkim drzewkiem o szarobrunatnej, włóknistej korze i giętkich pędach pokrytych ostrymi, szarozielonymi igłami. Jego owockami są kuliste, prawie czarne szyszkojagody pokryte cienką warstwą woskowego nalotu. Po rozgryzieniu mają smak początkowo słodkawy, przechodzący później jednak w gorzkawy, korzenny z żywicznym posmakiem.
W Polsce jałowiec spotyka się najczęściej w rzadkich, widnych lasach, na słonecznych wzgórzach i nieużytkach. Rośnie dobrze nawet na suchych, piaszczystych i jałowych (stąd nazwa) glebach.
Do celów leczniczych oraz kulinarnych używa się owocków - szyszko-jagód jałowca - zbieranych późną jesienią po pierwszych przymrozkach, kiedy osypują się najłatwiej. Suszy się je ostrożnie w suszarniach ogrzewanych, w temperaturze nie przekraczającej 40°C, gdyż przesuszone tracą zapach, marszczą się i matowieją. Szyszkojagody są najwyższej jakości, kiedy po roztarciu w palcach nie wydzielają soku, tylko ciągnącą się wokół pestek „smołę”.
Owocki jałowca zawierają znaczne ilości olejku eterycznego, którego głównym składnikiem jest terpineol. Są w nich także flawonoidy, kwasy organiczne, a wśród nich kwas askorbinowy, czyli witamina C, cukry, garbniki, związki goryczowe, żywicowe, a także liczne sole mineralne.
Substancje znajdujące się w szyszkojagodach działają moczopędnie i dezynfekują drogi moczowe. Łagodzą także obrzęki powodowane niedomogą nerek lub krążenia krwi.
W lecznictwie stosuje się je również w celu zwiększenia wydzielania soków żołądkowych, żółci oraz pobudzenia perystaltyki jelit.
Olejek pozyskiwany z szyszkojagód wcierany w skórę, łagodzi bóle reumatyczne i różnego rodzaju nerwobóle.
W kuchni owocki jałowca stosuje się jako przyprawę do ciężkostrawnych, tłustych potraw, co zapobiega wzdęciom oraz jako środek pobudzający apetyt. Używa się ich często do przyprawiania dziczyzny. Rozgniecionymi owockami naciera się ją przed przyrządzeniem, „aby skruszała”. W Niemczech i w Alzacji przyprawia się nimi również kiszoną kapustę, gulasz i pieczony drób, aby nadać im smak „dań na dziko”. Szyszkojagody wchodzą także w skład wielu mieszanek przyprawowych. Używa się ich także do peklowania mięs i przy produkcji niektórych wódek i likierów (m.in. dżinu).
Potrawy
z jałowcem
Kapusta po alzacku
50 dkg kiszonej kapusty
10 dkg wędzonego boczku
2 łyżki smalcu
1 cebula
1 jabłko
10 jagód jałowca
1/2 szklanki białego wina
4 schabowe kotlety
4 małe kiełbaski
50 dkg ziemniaków lub białe pieczywo
sól i pieprz do smaku
Naczynie do zapiekania wykładamy cienkimi plastrami boczku. Na smalcu zrumieniamy pokrojoną w drobną kostkę cebulę, dodajemy obrane, pokrojone w plastry jabłko, kapustę, jagody jałowca i przez chwilę dusimy. Uzyskaną masę przekładamy do naczynia do zapiekania i polewamy winem. Na wierzchu układamy umyte, pobite tłuczkiem, oprószone pieprzem i solą kotlety oraz kiełbaski. Pieczemy do zrumienienia około godziny. Podajemy z ziemniakami lub białym chlebem.
Likier jałowcowy
1 szklanka jagód jałowca
15 dkg cukru zagotowanego w 2 szklankach wody
1 litr wódki żytniej
Do wódki wsypujemy zmiażdżone uprzednio jagody jałowca i odstawiamy na 2 tygodnie. Po upływie tego czasu odcedzamy, mieszamy z ostudzonym, cukrowym syropem i znowu zostawiamy na kilka dni i rozlewamy do butelek.
Mięso duszone z jałowcem
50 dkg wieprzowiny lub wołowiny
5 dkg cebuli
5 dkg masła
3-4 ząbki czosnku
1/4 szklanki odwaru z jałowca
5 dkg sosu pomidorowego
1/4 bulionu lub wody
pieprz, kminek, liść laurowy i sól do smaku
Odwar jałowcowy:
1 dkg suszonych szyszkojagód jałowca
2 szklanki wody
Mięso kroimy na niewielkie kawałki, podsmażamy ze wszystkich stron na maśle, przekładamy do rondla, dodajemy pokrojoną w drobne kostki cebulę, czosnek, listek laurowy i trochę bulionu lub wody, po czym dusimy do miękkości. Przy końcu duszenia solimy, dodajemy pieprz, wywar z owocków jałowca i sos pomidorowy. Odwar jałowcowy sporządzamy zalewając zmielone na proszek owocki i gotując przez 15 minut na słabym ogniu. Gotowe mięso podajemy z ziemniakami i surówką.
Zupa z jałowcem
20 dkg ziemniaków
10 dkg marchwi
1,5 dkg korzeni pietruszki
2,5 dkg cebuli
10 owocków jałowca
1/2 litra wywaru mięsnego lub gotowego bulionu
Oczyszczone, umyte ziemniaki i warzywa kroimy w słomkę (cebulę w drobną kostkę), gotujemy w mięsnym wywarze do miękkości. Dodajemy jagody jałowca i gotujemy jeszcze około 5 minut.
|
