KSIĄŻKA

Antreprener. Księga ofiarowana profesorowi Janowi Michalikowi w 70. rocznicę urodzin [KSIĄŻKA]

Jan Michalik należy do najwybitniejszych polskich teatrologów. Współpracował z twórcami krakowskiej teatrologii (Jerzy Got, Jan Błoński), ale na kształt jego warsztatu badawczego w największym stopniu wpłynęły doświadczenia historyka literatury. Za rodzaj autodeklaracji metodologicznej można uznać stwierdzenia zawarte w rozmowie z Justyną Hofman („Scena” 1985, nr 6):

„Teatrologia... Nie lubię tego określenia, bo kryje się za nim pewien fałsz, nazwa na wyrost. Czy więc teatrografia... W pewnym sensie. To znaczy jako nauka pomocnicza, która dopiero się buduje, dopiero powstaje. (...) Nie ma teatrologii. Na razie jest teatrografia – i to niepełna, wycinkowa, często przypadkowa. (...) bez sensownej »teatrografii« nie będzie »teatrologii«”.

W wywiadzie tym stwierdza też:

„nie uważam się za teatrologa – co najwyżej za »historyka teatru«”; „mój temperament naukowy (...) to temperament historyka”.

Bardzo mocno podkreśla:

„teatr rodzi się z literatury” – ale też: „nowa forma dramatyczna powoduje powstanie nowej formy teatralnej”.

Pamiętać trzeba, że autor tych deklaracji był już doświadczonym badaczem literatury i teatru, autorem wielu cenionych prac. Miał też za sobą, dodajmy, doświadczenia zawodowe szczególnego rodzaju: współpracę z Pracownią Bibliografii Polskiej XIX wieku Estreichera oraz Ośrodkiem Dokumentacji i Informacji Naukowej PAN w Warszawie.

(…) Spektrum zainteresowań badawczych Jana Michalika jest rozległe. Jest najwybitniejszym znawcą polskiego teatru w byłym zaborze austriackim; badał teatr w różnych kontekstach i aspektach. Interesował się nie tylko teatrem jako zjawiskiem artystycznym – penetrował polskie i zagraniczne archiwa, odsłaniał to, co w różny sposób świadczyło o kulturze teatralnej Polski od połowy, co najmniej, XIX stulecia. Zajmował się także teatrem włościańskim w dawnej Galicji, teatrem amatorskim, teatrem żydowskim, kabaretem, muzyką w teatrze.